Itoobiya iyo Laybeeriya ayaa inta badan lagu sheegaa inay yihiin laba waddan oo Afrikaan ah oo aanay gumaysan dawladihii reer Yurub xilligii imbaraariyaalka Yurub. Sababaha ka dambeeya gumaysi la’aantooda way ku kala duwan yihiin waddan kasta:
1. Itoobiya: Itoobiya waxay ku guulaysatay inay iska caabiso gumaystaha, taasoo ay ugu wacan tahay dawladnimo xooggan oo habaysan oo uu hoggaamiyo Imbaraadoor Menelik II dabayaaqadii qarnigii 19aad iyo horraantii 20aad. Dagaalkii Adwa ee 1896 wuxuu ahaa waqti muhiim ah markii ciidamada Itoobiya ay jebiyeen ciidamadii gumeystaha Talyaaniga, taasoo muujineysa guul weyn oo laga gaaray gumeystihii reer Yurub. Awoodda ay Itoobiya u leedahay in ay madax-banaanideeda sii haysato waxa kale oo ka caawiyay goobta ay ku taal juquraafi ahaan, dhul-daaqsan, iyo xirfadda diblomaasiyadeed ee madaxdeeda.
2. Laybeeriya: Dhanka kale, Laybeeriya waxaa aasaasay addoomo Afrikaan ah oo Maraykan ah iyo Afrikaan Carabi ah iyo Afrikaan Maraykan ah oo xor ah horaantii qarnigii 19aad. Ururka Gumeysiga Mareykanka wuxuu u asaasay Laybeeriya sidii dejin loogu talagalay dadka Afrikaan-Maraykanka ah ee doonaya xorriyadda iyo waddan cusub. In kasta oo Liberia aanay si toos ah u gumaysan quwadaha reer Yurub, haddana waxa ay la kulantay caqabado iyo culaysyo kaga imanayay waddamadii reer Yurub oo doonayay in ay maamul dhaqaale iyo saamayn ku yeeshaan gobolka.
Waxaa muhiim ah in la ogaado in Itoobiya iyo Laybeeriya aysan si rasmi ah u gumeysan, haddana waxay la kulmayeen cadaadis uga imaanayay quwadaha dibadda, waxay la kulmeen muran dhuleed, iyo xiriir adag oo ay la lahaayeen waddamada Yurub. Intaa waxa dheer, noocyada kale ee saamaynta, sida xakamaynta dhaqaalaha iyo faragelinta siyaasadeed, ayaa saameeyay horumarka dalalkan.
1 Answers
caawiye Admin
Itoobiya iyo Laybeeriya ayaa inta badan lagu sheegaa inay yihiin laba waddan oo Afrikaan ah oo aanay gumaysan dawladihii reer Yurub xilligii imbaraariyaalka Yurub. Sababaha ka dambeeya gumaysi la’aantooda way ku kala duwan yihiin waddan kasta:
1. Itoobiya: Itoobiya waxay ku guulaysatay inay iska caabiso gumaystaha, taasoo ay ugu wacan tahay dawladnimo xooggan oo habaysan oo uu hoggaamiyo Imbaraadoor Menelik II dabayaaqadii qarnigii 19aad iyo horraantii 20aad. Dagaalkii Adwa ee 1896 wuxuu ahaa waqti muhiim ah markii ciidamada Itoobiya ay jebiyeen ciidamadii gumeystaha Talyaaniga, taasoo muujineysa guul weyn oo laga gaaray gumeystihii reer Yurub. Awoodda ay Itoobiya u leedahay in ay madax-banaanideeda sii haysato waxa kale oo ka caawiyay goobta ay ku taal juquraafi ahaan, dhul-daaqsan, iyo xirfadda diblomaasiyadeed ee madaxdeeda.
2. Laybeeriya: Dhanka kale, Laybeeriya waxaa aasaasay addoomo Afrikaan ah oo Maraykan ah iyo Afrikaan Carabi ah iyo Afrikaan Maraykan ah oo xor ah horaantii qarnigii 19aad. Ururka Gumeysiga Mareykanka wuxuu u asaasay Laybeeriya sidii dejin loogu talagalay dadka Afrikaan-Maraykanka ah ee doonaya xorriyadda iyo waddan cusub. In kasta oo Liberia aanay si toos ah u gumaysan quwadaha reer Yurub, haddana waxa ay la kulantay caqabado iyo culaysyo kaga imanayay waddamadii reer Yurub oo doonayay in ay maamul dhaqaale iyo saamayn ku yeeshaan gobolka.
Waxaa muhiim ah in la ogaado in Itoobiya iyo Laybeeriya aysan si rasmi ah u gumeysan, haddana waxay la kulmayeen cadaadis uga imaanayay quwadaha dibadda, waxay la kulmeen muran dhuleed, iyo xiriir adag oo ay la lahaayeen waddamada Yurub. Intaa waxa dheer, noocyada kale ee saamaynta, sida xakamaynta dhaqaalaha iyo faragelinta siyaasadeed, ayaa saameeyay horumarka dalalkan.